Monday 16 May 2011

Thahuelna Loh Soeprhep A coeng Sak Thai

1980-kum vengah Liz Murray aming nah huta pakhat Newyork khopuei, Bronx khote ah  a cun. A manu oen a napa yuva pahit bok lah thaihu thee Bing, oenah yu aphun phun a ka tek thlang lah a om dongah a ca a nau te buehthawng thai nawh. Tangka phaisa ayol akai a dang te khoh a mamih rhoi yuva loh si thee a huep na ham oen,  si thee a kahna hamlah boeih aho apai na rhoi. Te dongah Liz oenah amaya Lisa tah buhmueh raithi oenah khodeng patang a khang rhoi.

Bai nak ham hicu angki hainak a khueh muehlah thlaang kah a voeih cakkik naw, im keap lo-vai kah cakdik cakvai naw oenah a hing lung a thlawn rhoi tih hailong mangtengna a khueh muehla kho a sak. Liz a kum  (9) a lo vengah Store dawr imhel ben kah kanhawt kanvai akhoem tih buhcak phu a thlam. Tede tikah Liz loh athlam tangka yetca bal mai te khoh amanu loh a rhawt peh tih amah loh sithee ook na lah kangah aho apai nah lat bal.Liz tah thlakhat khawah seng-im hinthum kai van de seng-im khawah angki hainak thawkthik thawkthak , asam phungphing phungphang lah a om dueng muehla a baw vaikim neh Liz tah u ca khat loh khoh betbo ham, paya na hamlah ngaih nawh.

Liz kah a manu tah thlohthee (AIDS) eon (TB) thlohnah a khueh tite Liz akum kum(10) a lo vengah a manu mah loh a thui peh tih Liz loh aming. Tede Liz kah a manu loh " Kaca kai he seng-im ka kai nawh tih cuihna, pekthlena ka khueh nawh dongah hebang khosak hingna ka pha. Te dongah me ti khoh ti seh nanu kai anglah na om na nawh hamlah seng-im he kai yayah ne " tilah a thuituen.

Liz a kum (15) hulacawn ca vengah tah a manu vik duek, a na pa loh imphu apeh thai nawh dongah im-lo ka khueh mueh thlaang naw a om nah huenlah Liz cako tah a pha. Teveng van ka longah Liz tah phemul ka soep thlan va anglah imkep lovai ah apha. Hulacawn ca van poen de im rhawp hui, Yatha buta ko ah ip tih akhosak na dongah thangvuen khohin te khoh a om peh mueh lah ai cadah anglah rera. Tede , a poekna dongah Dilai hanah huen khat huen khat ah ngawn tah kai ham ngaimongna huen pakhat khat ngawn om cangai ni ti tah a ko dangdik ah ahing peh mangkhak. A ceh a om na kung rhoekah encyclopedia ca-uk rhoelrhoel a kel tih a te poepa.

A manu kah kawnghu a poek vengah aw! a nu he seng-im akai nawh dongah he tilah om tite a poek tih seng-im kai hamlah kam thlah. Seng-im ah ming a peh vengah a omna huen (Address) apeh ham a om nawh dongah a paya kah Address duem a bih tih seng-im ah a peh. Seng-im a kai na doe ah thlang im tom ah bel silh, im nawt,tui than, news paper yoeih tila soeprep bi a sai. Longteng longvai kah thingthlip ah, im thlip imthluemah duem tih caa  te.
Caa dongah a thin ko lungbuei bang a peh tih heh tilah a yom dongah kho kum (4) a kai ham seng-im te Liz loh kho kum(2) khawah a boeih thai coengah subject pakhat dongah mark (95) boeih adang. Seng-im ka uk saya kyi loh Liz oen haih ah A ka thoem bik seng ca maw thlang (10) hue te Harvard University lah a yawlah leng hamlah a tuek.

Havard University tah US ram khui kah mingthang koek (10) khui kah mingthang seng-im pakhat lah a om anglah te Havard University ah a ka kai seng-camaw boeih te khoh lo seh boei, kuirang naw kah a ca a nau kak lah om. Te seng-im khaw ah phuk a kun phai vengah a mah neh amah poek uh tih Liz tah dikdik yak. Amah oen amah kai he seng-im ka kai hamlah me ti khoh coeng thai nawh tilah a poek li veng mai ah News paper (Tadin ca) dongah hoena pakhat lawt ahuh. New York Times magzine dongah New York khopuei khaw kah nupa loh kadoe kadan thai mueh, Nupa ka om voel nawh cadah hara naw Bomnah (Scholarship) na bih u thai ti te lawt a huh vengah Liz tah tangbuem dongah khawlh ka thla nga angtoekla a ko callah haw.

Seng-im ka kai eh tivengah a coeng thai khaw ah amah kah kawnghu te Liz loh a phah de tahe tah a phah voel muehlah bitbit a phong tih Scholarship te a bih. Liz kah rhen bihna caa te ahamca naw kah ako talh a deng peh dongah kumkhat khawah dollar (12000$) oenah Liz te bom hamlah ako vai uh. Harvard University kah tun puei hin vengah  kawnghu acim bit te thlangping hai ah, athuinah can a peh tih a thui sak. A ool thui bawt akhah van neh thlangping loh kut thluepthluep a bel tih " Kai Liz ham angki hainak, kai hicu, kai imvat phu, kai a thloh a nat phu, kai motor,kai ca-uk cabel, ..." tilah Liz a ka bom ham thlang hut be.
Te phoei van coeng kalong tah Liz tah Harvard Sosang Sengim ah om ngaih kohaw ca lah sengim kai thai tih 2009 kum vengah tah psychology oenah sengim aboeih coengah P.H.D doctor koekthoek kai hamlah kamthlahna a khueh.

Thangpomna kutdoe moehmoeh ahuh tih mingthang thlaang pakhat lah a coeng dueng muehlah dilai kili a hil adong tih ol thui ham hil lah thlang loh tangka phaisa oenah a cel u. Hai longah US president toe lah a bi thai na hamlah mangtengna thahuel nah a khueh.

Olcoih a toi : Pathen kah khoem dawnnah longpuei nueh na rhang oenah canghin mamih tah imkep imvai ka longah thlang kho thlang rha lah a rera na uh he kopoek bawt mueh lah ca nau kah hailong a then ca lah rhoek bah peh uh sih. Ca nau bal loh khoh lo seh thlang kah khueh tawn phavawt vengah barih tawng aa, yahnah ko poek khueh mueh lah Cuih nah he tah khodeng lungma loh khoh a dang thai thaihu ni ti he thinko lungbuei kho ah rhaci, phaimet lah pom u sih tilah kan cel u.

0 comments:

Post a Comment

Share & Enjoy

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More